Ciekawostki pożeraczo-naukowe: źródło zza oceanu, czyli Radiolab

Zbierając się do napisania kolejnego wpisu z serii ciekawostkowo-naukowej, długo nie mogłem się zdecydować na temat. Po głowie krążyło mi parę pomysłów, lecz zauważyłem, że spora część z nich pochodzi z jednego źródła. Postanowiłem więc postąpić wspaniałomyślnie i podzielić się z Wami tym źródłem. Wymagana jest znajomość języka angielskiego, ale uważam, że każdy, kto nie zna, traci wiele. Witajcie w radiowym laboratorium, niech Wasze uszy i mózgi rozpieści Radiolab.

Zaczniej od podstawp: czymże w ogóle jest Radiolab? Jest to program radiowy produkowany przez nowojorskie radio WNYC, ale jest transmitowany w stacjach radiowych na terenie większości USA. Tworzony jest od 2002 roku i od tego czasu zdobył wiele nagród – wraz z This American Life jest uważany za jeden z najbardziej innowacyjnych programów w amerykańskim radio. Audycja ma około 1,8 milion słuchaczy.Czasem zdarza im się tworzyć na żywo, a większość treści dostępna jest w postaci podcastów. Program skupia się na tematach naukowych i filozoficznych oraz łączących obie te przestrzenie. Prowadzący, Jad Abumrad i Robert Krulwich, nadają audycjom lekki ton, a całe grono dziennikarzy i badaczy pomaga w zbieraniu tematów.

Tematy, ach tematy. Na początek przedstawię kilka osób, które inspirowały odcinki, występowały w nich lub też przyjaźnią się z programem oraz ich obszary zainteresowań. Przed szereg niech wystąpią: Brian Greene (superstruny), Steven Berlin Johnson (skąd biorą się pomysły), Christof Koch (biologiczne podłożą świadomości), Vilayanur S. Ramachandran (neurologia behawioralna), Oliver Sacks, Robert Sapolsky (psychoneurologia), Neil deGrasse Tyson, Carl Zimmer (ewolucja i pasożyty). Fascynujący zestaw, nieprawdaż? A to tylko część obrazu. Niemal zawsze w centrum opowieści pozostaje człowiek. Owszem, jest tu nieco historii koncentrujących się na świecie zwierząt czy na technice, ale najbardziej poruszają te ludzkie.

Za przykład niech posłuży kontrowersyjna, niepokojąca i wzruszająca historia zatytułowana The Living Room, która opowiada o Dianie, która podgląda przez okno salon sąsiadów z naprzeciwka. Sąsiedzi nigdy nie zasłaniają okien, a jednostronny związek ewoluuje od zazdrości, przez zaciekawienie po śmierć. Kopnęło mnie w trzewia. A co jeszcze? Może:

• historia punkowców z Kuby, którzy celowo zarażali się wirusem HIV?
• opowieść o mężczyźnie, który cierpi na najostrzejszy zarejestrowany przypadek amnezji?
• wstrząsająca tajemnica stojąca za guzikami w windach?
• wszczepianie wspomnień?
• pasożyt przejmujący kontrolę nad mózgiem mrówki?
• balonowe bomby wędrujące prądami powietrznymi z Japonii do USA?

A cóż to? To fu-go!

Na koniec zaznaczę też, że audycje są świetnie zrealizowane pod względem techniczno-muzycznym. Na stronie internetowej stoi napisane, że audycję mają podkreślać idee za pomocą dźwięku. Jad Abumrad ukończył studia z zakresu produkcji i komponowania muzyki eksperymentalnej i czuć to w produkcji. Tło dźwiękowe pełne jest kontrastów, atonalności dysharmonii i innych wolt, a w dodatku łączy się z niesztampowym montażem głosu z szybkimi cięciami na czele. Po prostu uczta dla ucha i umysłu.

Radiolab zasługuje na pożeraczowy znak najwyższej jakości i wysoką przydatność do spożycia przez ciekawości pełne istoty. Idźcie i cieszcie się nim wszyscy. Dalej, dalej. Nie traćcie czasu. Jak to mawiał Ben Franklin: you may delay, but time will not.

Mało pytających. Dużo wszystkowiedzących. Jeżeli już ktoś pyta, warto poświęcić mu uwagę, bo to człowiek poszukujący, zastanawiający się, starający się coś zrozumieć, a jakże to rzadki teraz przypadek. Zwraca uwagę, że jeżeli dziś się w towarzystwie o czymś mówi, prawie nie zdarza się, aby ktoś powiedział – nie wiem, nie mam pojęcia, przeciwnie – wszyscy zabierają głos, mówią ex cathedra, twierdzą, upierają się przy swoim, monologują. [Ryszard Kapuściński, Lapidaria IV-VI]