Chaos, regał i zębów zgrzytanie, czyli garść refleksji po porządkowaniu księgozbioru

Zacznę ten wpis od rzutu okiem za kulisy. Staram się jak mogę unikać takich wpisów, jak ten poniższy – niezbyt konkretnych, bez idei wiodącej i meandrującego. Udaje mi się dość skutecznie, gdyż po ograniczeniu harmonogramu do dwóch wpisów na tydzień najczęściej mam okienka wpisowe zaplanowane z pewnym wyprzedzeniem. Nastało jednak wydarzeniem wiekopomne, które wytrąciło mnie z blogerskiej równowagi i doprowadziło do zamiaru zakłócenia wtorkowo-czwartkowej ramówki. Osoby śledzące pożeraczowy profil facebookowy wiedzą, że niedawno w domostwie mym zjawił się regał. W ten weekend zaś doszło do jego zasiedlenia, co doprowadziło do emergencji licznych przemyśleń, frustracji i ogólnego chaosu.

Praca nad porządkowaniem księgozbioru to nadal w dużej mierze „work in progress” i może przez jakiś czas taką pozostanie, ale i tak dotychczasowy proces doprowadził do kumulacji refleksji. Oto i one, pogrupowano elegancko i kategorycznie.

DYLEMATY I KONIECZNOŚCI

Gdy uroczyste kartonów znoszenie, otwieranie i opróżnianie zakończonym zostało, nieodraczalną stała się konieczność wyboru metody organizacji księgozbioru. Początkowe wybory poczynione zostały prędko, ale i zagwozdki pojawiły się bystro. Pierwszą linią podziału był język – książki anglojęzyczne odosobnione zostały od polskojęzycznych. Kolejny stopień systemacyzyjny podbudowany numerycznie był i opierał się na rozróżnieniu wielce szerokim na fantastykę i niefantastykę. Historia mego czytelnictwa i recenzowania dla portali sprawiła, że ilościowo fantastyka zdecydowanie przeważa i to do tego stopnia, że możliwe do osiągnięcia były półki wydawnicze. Katogoryzacja kolejna podobnie dychotomiczną się okazała: literatura piękna kontra literatura faktu. W ramach zaś tej pierwszej nastąpił rozdział między prozą polską i zagraniczną.

W ramach poszczególnych przestrzeni regałowy zapanował jedynie słuszny podział seriowo-rozmiarowy.

NIEDOBORY

Powyższe akapity stanowią podsumowanie, które w żaden sposób nie oddaje ogromu emocji, frustracji i wewnętrznych rozterek towarzyszących procesowi układania. Zaczęło się od prostych radości i wyborów oczywistych zafundowanych przez MAGa i Powergraph, ale zakończyło się na płaczu i zgrzytaniu zębów z powodu niedoskonałości innych części księgozbioru. Jakże bardzo chciałem postawić PIWy obok PIWów, a Karaktery obok Karakterów. Niestety, niedoreprezentacja pozycji z oferty tych wydawnictw uczyniła to niemożliwym. Z wielkim bólem mego czytelniczego a zazwyczaj zupełnie nie estetycznego serca musiałem stworzyć kadłubkowe kategorie prozy polskiej i zagranicznej, na których to zapanował misz-masz. Krwawiła ma dusza mola książkowego, gdy Solnit od Łukasiewicz odrywałem. Niech Wielki Buk im wybaczy.

Osobnym niedoborem, który objawia się przy regałów zapełnianiu są nieoddania, które z kolei dzielą się na odzyskiwalne i wiecznie stracone. Niestety, zdarzyły się przypadki tego drugiego – ktoś pożyczył, nie oddał, a myśmy zapomnieli kto. Rzucam na Was, nieoddawacze piekielni, klątwę straszliwą: bodajby Was swędziało tam, gdzie podrapać się nie możecie!

NIE DO PARY

O wybaczenie niech błagają też wydawcy, którzy na czytelników zsyłają ból i sromotę poprzez wymiarów poplątanie, serii porzucanie, estetyczne rozmemłanie i inne grzechy wydawnicze. Doradzam odzianie się w worek pokutny i pieszą pielgrzymkę do Moguncji, by ducha Gutenberga o łaskę prosić. Książkowe Klimaty tak by mogły pięknie obok siebie się prezentować, lecz na sześć książek formatów cztery. Jakże żyć? Jak spokojnie spać? Niedole straszne czekają też miłośniko-nabywców literatury anglojęzycznej. Nie dość, że wydania różnią się pomiędzy US a UK, to jeszcze dochodzi cykl wydawniczy, który priorytet daje wydaniom twardookładkowym, a potem jest jeszcze kilka innych formatów i odmian. Jakże zdziwiony cierpiętniczo był mój przyjaciel, gdy nabył internetowo kolejną część Malazańskiej księgi poległych, a ta przyszła w formacie dwa razy większym od pozostałych bodajże sześciu (a potem i następnych). Cały misterny plan w pi…erony! Ja mam podobnie ze skoligaconym Esslemontem, ale różnica mniej drastyczna.

Choć po części sam sobie jestem winien za taki rozstrzał wydawniczo-seriowy. Nigdy jednak nie kupowałem z myślą o regale.

CHWAŁA FANTASTOM

Pozytywnie w tym całym gronie wyróżniają się polskie wydawnictwa skupiające się na fantastyce. Brawa należą się zwłaszcza dla Powergraphu, których książki ustawione obok siebie wyglądają jednolicie, przejrzyście i estetycznie. Nie pasują mi tylko miękkookładkowe Labirynty Cetnarowskiego, ale to chyba relikt czasów zaszłych. Podobnie pozytywne wrażenie robią Artefakty oraz Uczta Wyobraźni od MAGa czy też Archiwum Polskiej Fantastyki od Solarisu. Aż miło popatrzeć. MAG co prawda niedawno wyciął nieładny numer z podmianą projektu okładek serii Bena Aaronovitcha po wydaniu dwóch tomów i graficznie ogólnie bywa tam różnie na grzbietach, ale pod kątem formatów jest spójnie. No i mają cudne wydania wielko-trwardookładkowe. Trzeba też przyznać, że pozytywnie wypadają i okładki fantastyczne, a w przeszłości bywało z tym nieciekawie. Co prawda bardziej odpowiadają mi minimalistyczne projekty np. od Fajnych chłopaków, którzy robią świetną robotę dla PIWu, ale fantastyczna okładkowość rządzi się swoimi prawami.

Dobrze by jednak było, by Dark Crayon opamiętał się z liternictwem.

I WANT IT ALL

Wszędzie dookoła czyha pokusa goła
Wszędzie gdzie się nie spojrzę
Chcę sobie zrobić dobrze
Już z każdej strony pełzną potworne żądze

Wspomniałem wyżej, że nigdy nie kupowałem pod kątem regału. Teraz zaś czuję, że cała ma silna wolna rozpada się. Mury runa… run… rune… zawalają się! Gdy patrzę na dwa tomy z iluś tam serii o Thursday Next albo brakującą pierwszą cegłę Cyklu barokowego Stephensona, to gdzieś w tle rozbrzmiewa I want it all Queen, a tylko cicho i smutno gdzieś przygrywa Money Pink Floyd. Czas pokaże, jaki wpływ na życie Pożeraza będzie miał Regał. Czy przemieni go w obsesyjnego kolekcjonera? Czy może tylko ukaże się jedynie trudnym testem jego czytelniczych zasad?

Wybaczcie, o Czytelniczki i Czytelnicy, wybaczcie mi ten akt przeniesienia mej manii na Was. Wasze regały już dawno zasiedlone albo dopiero w planach – cóż Was mają obchodzić rozterki i bóle młodego sekciarza. Jeśli jednak jesteście oporni na czar regału albo też od dawna jesteście opętani, to chętnie poznam Wasze historie. Kto pierwszy stanie w kółeczku?

Kto kradnie książki lub wypożyczonych nie zwraca, w tego ręku niech książka zmieni się w jadowitego węża. Niechaj go tknie apopleksja i porazi jego członki. Wrzeszcząc wniebogłosy, niechaj blaga o łaskę i niech żyje w męczarniach, dopóki jego ciało nie zgnije. Mole niech zżerają jego trzewia jak robak śmierci, który nigdy nie umiera. A kiedy stanie na Sądzie Ostatecznym, niechaj pochłonie go ogień piekielny.

[napis w bibliotece klasztoru San Pedro, Barcelona]